بهاءالله: هرکس بهايي نشود، درزمره ی جاهل‌ترين مردم است، حتي اگر به همه‌ي علوم احاطه داشته باشد. شما اینجا هستید: فهرست کتاب آواز دهل: پژوهشی در تعالیم منسوب به میرزاحسینعلی نوری معروف به بهاءالله »»» تعلیم نخست: تحری حقیقت و ترک تقالید: دیدگاه نخست آیا حقیقت‌جویی و دوری از تقلید، ابداع بهاییان است؟ ص 21-26
برای بازگشت به فهرست: اینجا را کلیک کنید.
برای دانلود کل کتاب به صورت پی دی اف: اینجا را کلیک کنید.
ص 21
تعلیم نخست:
تحرّی[1] حقیقت و ترک تقالید
«اول تعلیم حضرت بهاءالله تحرّی حقیقت است. باید انسان تحرّی حقیقت
كند و از تقالید دست بكشد.»[2]
مقصود از تحرّی حقیقت، حق‌جویی و دوری از تقلید است.
یکی از مهم‌ترین تعالیم دوازده‌گانه در بهاییت، تعلیم «تحرّی حقیقت» است که عبدالبهاء آن را اولین تعلیم بهاءالله معرفی نموده است.[3] بهاییان میگویند هر فردی که به بلوغ می‌رسد باید تفحص کند و جویای حقیقت باشد. با گوش خود بشنود، با چشم خود ببیند و بدون حب و بغض بیاندیشد.[4] عبدالبهاء می‌گوید:
«باید انسان تحرّی حقیقت کند و از تقلید دست بکشد. زیرا ملل عالم هر یک تقالیدی دارند و تقالید مختلف است. تقالید سبب جنگ و جدال شده است و تا این تقالید باقی است، وحدت عالم انسانی مستحیل است. پس باید تحرّی حقیقت نمود تا به نور حقیقت، این
ص 23
ظلمات زائل شود. زیرا حقیقت، حقیقت واحده است، تعدد و تجزی قبول نکند ... این تقالید، عالم انسانی را ظلمانی کرده. این تقالید، سبب حرب و قتال شده، این تقالید، سبب بغض و عداوت گشته. پس باید تحرّی حقیقت کنیم تا از جمیع مشقات خلاص شویم و بصیرت روشن شود و به ملکوت الهی راه یابیم.»[5]
او می‌گوید:
«نفوسیکه منصفند فحص میکنند تحقیق و تدقیق میکنند، همان فحص و تدقیق سبب هدایت آنها میشود ... میگویند میرویم میبینیم و تحرّی حقیقت مینمائیم.»[6]
البته واضح است که جستجوی حقیقت یک ارزش است. اما ذکر این نکته اهمیت فراوان دارد که فرد باید علاوه بر حق‌جویی، حق‌پذیر هم باشد. یعنی اگر حقیقتی را یافت، آن را بپذیرد. وگرنه بنا بر گفته‌ی عبدالبهاء، شعار حق‌پذیری و تحرّی حقیقت، دردی را دوا نمی‌کند.[7]
با این تذکر به بررسی تعلیم «تحرّی حقیقت و ترک تقالید»از سه زاویه و دیدگاهِ مطرح شده می‌پردازیم؛ باشد تا مدعیان تحرّی حقیقت، حقایق یاد شده را تحرّی و تبعیت کنند.
آیا حقیقت‌جویی و دوری از تقلید، ابداع بهاییان است؟
آیا این تعلیم برای نخستین بار، توسط بهاییان، به گوش عالمیان رسیده است؟ عبدالبهاء ادعا می‌کند:
«یکی دیگر از تعالیم جدید نازل شده توسط بهاءالله دستور برای تحرّی حقیقت است. این بدان معنی است که هیچ کس نباید به تقلید کورکورانه از اجداد و پدرانش بپردازد. بلکه هر کس باید با چشم خود ببیند، با گوش خود بشنود و حقیقت را خود تحقیق کند. شاید که به جای تسلیم و تقلید کورکورانهی عقاید اجدادیاش، پیرو حق شود.»[8]
آنچه به عنوان تحرّی حقیقت در آموزه‌های بهایی تبلیغ میشود و بهاییان خود را به کشف آن مفتخر می‌دانند، در واقع یک تعلیم فطری است که در ادیان مختلف و آثار اندیشمندان به وضوح قابل رؤیت است.
ص 25
به روشنی پیداست كه این تعلیم، ابتكار خاص و ابداع ویژه‌ی بهاییت نیست. بلكه عموم مكاتب و همه‌ی ادیان الهی مردم را به حق‌جویی و حق گویی و حق‌پذیری فرا خوانده‌اند. در ذیل تنها به چند مورد اشاره می‌نماییم تا برای همگان عدم تازگی این تعلیم روشن شود.
در اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان، چنین آمده است:
«ای هوشمندان! بشنوید با گوشها ]ی خویش[ بهترین ]سخنان[ را و ببینید با منش روشن و هر یک از شما، چه مرد، ... از مین دو را، ]یکی را[ برای خویشتن برگزینید و این ]پیام[ را ]به دیگران[ بیاموزید.»[9]
در تورات، کتاب مقدس یهودیان، این گونه می‌خوانیم:
«خداوند چنین می‌فرماید كه بر راه‌ها ایستاده بنگرید و سؤال نمایید كه از راه‌های قدیم كدامین خوب است و در آن راهی شوید كه فراغت از جان خود خواهید یافت.»[10]
در کتاب مقدس مسیحیان، این چنین آمده:
«همه چیز را تحقیق كنید و به آن چه نیكو است متمسّك باشید از هر نوع بدی احتراز نمایید.»[11]
در قرآن مجید آمده است:
«پس بشارت ده آن بندگان مرا كه هر سخنی را می‌شنوند، پس نیكوترین گفتار را پیروی می‌كنند. ایشانند كه خدا راهنمائی‌شان فرمود، و همانا ایشانند كه از خرد و بینش كامل برخوردارند.»[12]
ص 26
جالب این‌جاست كه اگر چه عبدالبهاء به وضوح اعلام کرده بود که این تعلیم جدید است، در رویکردی تنافض گونه اعتراف می‌کند که این تعلیم تازگی ندارد:
«حضرت موسی ترویج حقیقت كرد و هم چنین حضرت مسیح و حضرت ابراهیم و حضرت رسول و حضرت باب و حضرت بهاءالله، كل، تأسیس و ترویج حقیقت نمودند.»[13]
«از تعالیم حضرت بهاءالله، اول تحرّی حقیقت است و اساس جمیع انبیاء، حقیقت است و حقیقت یكی است. حضرت ابراهیم منادی حقیقت بود. حضرت موسی خادم حقیقت بود. حضرت مسیح مؤسس حقیقت بود. حضرت محمد، مروج حقیقت بود. حضرت اعلی، مبشّر حقیقت بود و حضرت بهاءالله، نور حقیقت.»[14]
«اساس ادیان الهی یکیست یک حقیقت است یک روحست یک نور است تعدّد ندارد. از جمله اساس دین الهی تحرّی حقیقت است که جمیع بشر تحرّی حقیقت کنند.»[15]
-[1] معنای تحرّی، طبق لغت‌نامه‌ی معین: «جستن، حقیقت را جستجو کردن، درنگ کردن، تأمل کردن»؛ طبق لغت‌نامه‌ی دهخدا: «جستجو کردن، جستن، طلبیدن، قصد کردن»؛ است؛ در واقع واژه‌ی تحرّی حقیقت به معنی آزاد سازی حقیقت است.
[2]- عبدالبهاء، خطابات، ج 2، ص 144.
-[3] البته در جایی دیگر، وحدت عالم انسانی را به عنوان اولین تعلیم بهاییت نام می‌برد: «اوّل تعلیم او وحدت عالم انسانی است»: عبدالبهاء، خطابات، ج 2، ص 5.
-[4] «انسان چون بمقام بلوغ فائز شد باید تفحّص نماید و متوکّلاً علی الله و مقدّساً عن الحبّ و البغض در امری که عباد بآن متمسّکند تفکّر کند و بسمع و بصر خود بشنود و ببیند»: اشراق خاوری، پیام ملکوت، ص 11. (به نقل از بهاءالله)
[5]- عبدالبهاء، خطابات، ج 2، صص 144 و 145.
-[6] عبدالبهاء، خطابات، ج 1، ص 189.
-[7] «جمیع ملل عالم از حیث اقوال كامل اند، جمیع ذكر می‌كنند كه محبّ خیرند، جمیع میگویند صدق مقبول است و كذب مذموم ... ولی جمیع اینها در عالم قول می‌ماند عملی در میان نیست. ... اعمال اهل ملکوت سبب حیات قلوب میشود نه اقوال»: عبدالبهاء، خطابات، ج 1، صص 127، 128 و 129.
[8]- “Another new principle revealed by Baha’u’llah is the injunction to investigate truth—that is to say, no man should blindly follow his ancestors and forefathers. Nay, each must see with his own eyes, hear with his own ears and investigate the truth himself in order that he may follow the truth instead of blind acquiescence and imitation of ancestral beliefs.”Abdu’l-Baha, The Promulgation of Universal Peace, 2nd ed. (US Baha’i Publishing Trust, 1982), p. 454.
-[9] اوستا. دفتر یکم، اهونودگاه، یسنه، هات 30، بند 2.
-[10] عهد عتیق. كتاب ارمیا، باب 6، آیه‌ی 16.
-[11] عهد جدید. رساله‌ی اول پولس به تسالونیكیان، باب 5، آیات 21 و 22.
[12]- «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ»: قرآن کریم. سوره‌ی زمر، آیات 17 و 18.
-[13] عبدالبهاء، خطابات، ج 2، ص 5.
-[14] عبدالبهاء، خطابات، ج 2، ص 55.
-[15] عبدالبهاء، خطابات، ج 1، ص 66.
شما اینجا هستید: فهرست کتاب آواز دهل: پژوهشی در تعالیم منسوب به میرزاحسینعلی نوری معروف به بهاءالله »»» تعلیم نخست: تحری حقیقت و ترک تقالید: دیدگاه نخست آیا حقیقت‌جویی و دوری از تقلید، ابداع بهاییان است؟ صص 21-26
برای بازگشت به فهرست: اینجا را کلیک کنید.
برای دانلود کل کتاب به صورت پی دی اف: اینجا را کلیک کنید.
برای مطالعه قسمت بعدی اینجا را کلیک کنید: تعلیم نخست: تحری حقیقت و ترک تقالید: دیدگاه دوم: آیا مؤسّسان بهاییت، حق‌جو و حق‌پذیرند؟ ص 27-57
برای مطالعه قسمت قبلی اینجا را کلیک کنید: قسمت مقدمه صص 1-20
آئین بهایی، دیانت بهایی، تعاليم بهايي، بهائيت، بهاییت، بهایی پژوهی، بابیت، بابیه، شیخیه، بیانی، بابی، بابیان، بهاییان، ازلیان، ریمی، تعالیم دوازده گانه بهایی، تعالیم بهاییت، سید کاظم رشتی، سید علی محمد باب، علی محمد باب، سید باب، باب، میرزا حسین علی نوری، بهاء الله، حضرت محبوب، جمال مبارک، صبح ازل، عباس افندی، عبدالبهاء، شوقی، شوقیافندی، ولی امرالله، طاهره قرةالعین، روحیه ماکسول، زرین تاج، ملا محمد زرندی، چارلز میسون ریمی، ریمی، اشراق خاوری، فاضل مازندرانی، اسلمنت، محمد علی فیضی، ابوالفضل گلپایگانی، مهدی گلپایگانی، ابن الذئب، من یظهره الله، مسعود بسیطی، زهرا مرادی، آوازدهل، اقدس، ایقان، بدیع، بیان، مبین، خطابات، مکاتیب، کلمات مبارکه مکنونه، اشراقات، اقتدارات، الواح مبارکه، مفاوضات، کتاب عهدی، الواح وصایا، رساله سوال و جواب، پیام ملکوت، گنجینه حدود و احکام، اسرارالآثار، اشراقات، ادعیه حضرت محبوب، کشف الغطاء، آثار قلم اعلی، گلزار تعالیم بهایی، مطبوعات امری، احباء، احباءالله، احبای خدا، اغنام الله، اغنام الهی، اهل بها، حروف حی، ایادیان امرالله، تاریخچه بهاییت، بهایی پژوهی، تاریخ بدیع، تقویم بهایی، ایام هاء، طرد روحانی، طرد اداری، فرق ضاله، فرقه ضاله، توبه نامه باب، پیامبر عصر جدید، مظاهر ظهور الهی، مشرق الاذکار، محرومیت از تحصیل، همه بار یک دارید، سیاهان آفریقایی، سازمان تبیین، سازمان تشریع، حیفا،حقوق الله، بخوانیم و بیاندیشیم، تحرّي حقيقت، ترك تقاليد، وحدت عالم انساني، دين بايد سبب الفت و محبت باشد، تطابق دين با علم و عقل، ترك تعصبات، تعديل معيشت عمومي، بيت‌العدل، محكمه كبری، تعليم و تربيت عمومي، تربیت اجباري، وحدت لسان، وحدت زبان و خط، تساوي حقوق رجال و نساء، تساوی حقوق زنان و مردان، صلح عمومي، تحريم جنگ، جهان بشري محتاج نفثات روح القدس است، نفثات روح القدس، وحدت اساس ادیان، تعصب نژادی، تعصب جنسی،
